De Franse internetondernemer Xavier Niel probeert de gevestigde orde op te schudden.

Frankrijk maakt de balans op, na het eerste jaar waarin de socialistische president François Hollande de natie aanvoerde. De lichtpuntjes zijn schaars.

De Franse economie krimpt dit jaar neer verwachting met 0,1 procent en veert volgend jaar met 1,1 procent op. Niet eens zo slecht vergeleken met Nederland.

Maar de Franse werkloosheid is in maart dit jaar opgelopen naar 11 procent en dat is, volgens de definitie van statistiekbureau Eurostat, twee keer zo hoog als bijvoorbeeld Duitsland. Dat doet pijn in het land dat zichzelf graag ziet als dominante speler in Europa.

Hollande heeft zich de afgelopen maanden vooral gekeerd tegen rigide bezuinigingen die de economie op korte termijn verder schaden. Frankrijk krijgt hiervoor inmiddels enige erkenning, doordat het land een jaar extra mag gebruiken om aan de Europese norm van een begrotingstekort van maximaal drie procent te voldoen.

Franse elite

Maar bij het aanpakken van de structurele economische problemen zit president Hollande behoorlijk klem. Traditioneel moet het land het hebben van zijn grote bedrijven die vaak nauw verbonden zijn met de staat. Franse automakers als Renault presteren op groeimarkten als China echter relatief zwak, vergeleken met Duitse en Amerikaanse concurrenten.

Op de arbeidsmarkt speelt mee dat vakbonden de verworven rechten van oudere werknemers nadrukkelijk beschermen, terwijl vooral jongeren fungeren als 'flexibele schil' met weinig zekerheden op de arbeidsmarkt.

Aan de top zijn de banden tussen politiek en het grootbedrijf nauw, waarbij het Franse systeem van exclusieve hogescholen en topuniversiteiten zijn eigen elite creëert. Dit systeem remt echter ook de broodnodige innovatie vanuit startups en middelgrote bedrijven.

Franse internetondernemer

Maar er zijn wel degelijk Fransen die tegen de gevestigde orde aanschoppen en de oude structuren proberen te doorbreken. Spraakmakend is de 45-jarige internetondernemer Xavier Niel. Met een geschat vermogen van zo'n vijf miljard euro, geldt Niel als één van de belangrijkste techondernemers van Frankrijk.

De uit een Parijse voorstad afkomstige Niel volgde niet het pad van de Franse elitescholen, maar stortte zich na de middelbare school op het ondernemen, zo schetst The New York Times in een portret.

Op z'n vijfentwintigste richtte Niel de eerste Franse internetprovider op. Die verkocht hij in het jaar 2000 voor ongeveer 40 miljoen euro, om zich vanaf 2002 met aanbieder Free te storten op de verkoop van gecombineerde pakketten van telefonie, internet en tv. Free is inmiddels de tweede internetserviceprovider, achter Orange, de dochter van de voormalige staatsmonopolist France Télécom.

Afgelopen jaar startte Free ook met het aanbieden van mobiele telefonie, waarbij het telecombedrijf onbeperkt bellen en mobiel internet aanbood voor bodemprijzen van 20 euro per maand, de helft van wat concurrenten als Orange, SFR en Bouyges vragen. Na een jaar heeft Free 5,4 miljoen mobiele klanten, waarop wel een verlies van 46 miljoen euro werd geleden.

Man met missie

Ondernemer Niel ziet internettoegang voor alle Fransen tegen lage prijzen als meer dan een zakeiijke missie. "Als mensen zoals ik er niet voor zorgen dat dingen veranderen in Frankrijk, verandert er nooit iets."

Niel investeert ook in tientallen miljoenen in Franse technologie-startups En afgelopen maand lanceerde hij een initiatief voor een online academie voor webprogrammeurs.

Op de webacademie is plaats voor duizend studenten en geïnteresseerden moeten een een online test doen, maar er zijn geen eisen met betrekking tot de vooropleiding. Volgens Niel is dat bewust gedaan, zo stelt hij tegenover de New York Times, vooral ook om talenten aan te trekken die niet de gevestigde paden hebben gevolgd.

"We proberen niet alleen het zakenleven te veranderen, maar vooral ook de mentaliteit in Frankrijk", aldus de internetondernemer.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl